Het 'incident' dat een einde maakte aan Apeldoorns Koninginnedag eiste tot nu toe 7 doden, onder wie de dader, en 8 gewonden. Dit incident is veelzeggend. Niet omdat, zoals de media graag wil, Koninginnedag nooit mee hetzelfde zal zijn, maar omdat het ongewild de definitie van terreur heeft verduidelijkt.
Na de terreuraanslagen van '9/11' en de daarop ontketende heksenjacht, die alle burgers in het Westen en in de islamitische wereld direct of indirect heeft getroffen, drong de islamitische wereld er bij het Westen op aan om een duidelijke definitie van terrorisme te formuleren, omdat men het gevaar zag van een klakkeloos te pas en te onpas gebruik van dit gevaarlijke label. Het Westen bleef het antwoord schuldig en we kunnen wel raden wat daar achter zit.
Op dit moment wordt terrorisme vooral geassocieerd met gewelddadige acties van moslims. We zien dan ook een verschuiving in de definities die in de loop der jaren in Nederland werden en worden gehanteerd. De verschuiving heeft vooral betrekking op de toevoeging dat het geweld een ideologisch motief moet hebben om als terreur te worden beschouwd. Deze toevoeging die door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) wordt gehanteerd, illustreert de eerder vermelde associatie van terreur en islam. Door de 'ideologisering' van de definitie van terreur verzekert men zich van een exclusieve toepassing op islamitisch geweld: de islam is namelijk de enige serieuze 'ideologie' die een uitdaging vormt voor de hegemonie van het Westen.
Het 'drama' van Koninginnedag bevestigt dit vermoeden. Enkele uren na de gebeurtenis haastte de Officier van Justitie zich in de eerste persconferentie te verklaren dat a. het geen terreur betreft en b. dat de dader niet bekend is bij een instelling voor geestelijke gezondheidszorg.
De oplettende luisteraar en kijker moet zich hebben afgevraagd hoe de Officier van Justitie tot de eerste conclusie kon zijn gekomen op basis van de nog niet geopenbaarde verklaring van de agent van de Koninklijke Marechaussee, die kennelijk vluchtig contact heeft gehad met de dader. De Officier van Justitie kon het volk wel verzekeren dat er opzet in het spel was, maar zeker geen terreur! In reactie hierop kon minister Guusje ter Horst desgevraagd bij Pauw en Witteman melden dat de verklaringen van de Officier van Justitie kennelijk iets zeggen over de manier waarop wij Nederlanders nog altijd gepreoccupeerd zijn met de kwestie terrorisme. Mij zegt het echter nog iets anders.
De enige reden waarom de Officier van Justitie terreur moest uitsluiten is omdat de dader een blanke autochtone Nederlandse man is. Deze kan per definitie geen terrorist zijn. Daarom moest ook worden geverifieerd of men de rechtvaardiging kon aandragen dat er een psychisch probleem in het spel was. Helaas was dit niet het geval. De man reed bewust door een menigte onschuldige burgers en had het duidelijk op de koninklijke familie gericht, het symbool van het Koningrijk der Nederlanden en de bindende factor van het Nederlandse volk. En dat ook nog eens op een symbolische dag waarop volk en monarchie verenigd worden.
Dit alles, inclusief de enorme angst, paniek en ongeloof (terreur), mocht de Officier van Justitie er niet van overtuigen het woord in de mond te nemen. Allemaal kunnen we ons nog herinneren hoe we opgelucht ademhaalden toen de moordenaar van Pim Fortuyn een autochtone Nederlander bleek te zijn. Een quasi-burgeroorlog bleef ons bespaard. Minder fortuinlijke was de moord op Theo van Gogh. De dader bleek Mohammed B. te heten en een moslimterrorist was het.
Waarom waren en zijn Volkert van der G. en Karst T. anders dan Mohammed B.? Omdat er een ideologie achter de laatste schuil gaat, zodat we de Officier van Justitie gelijk moeten geven op grond van de definitie van de NCTb ? Inderdaad staan de twee ambtenaren op één lijn. Ik sta liever op een andere lijn. Alle drie de daden zijn drama's, maar welk drama is nu erger en rechtvaardigt des te meer de kwalificatie 'terreur'?
Volkert van der G. vermoordde een populaire politicus die naar men vermoedt grote kans maakte om premier van dit land te worden. Zijn dood werkte ontwrichtend en heeft de politieke kaart en klimaat voorgoed veranderd: de bekende ruk naar rechts. De dood van Fortuyn was een belangrijke gebeurtenis met directe politieke implicaties (een andere voorwaarde in oudere definities van 'terrorisme'). Verder handelde Van der G. uit ideologische drijfveren die we als links-extremistisch betitelen. In die zin kon hij een terrorist worden genoemd. Dit gebeurde echter niet, om de reeds genoemde reden: hij was een autochtone, blanke Nederlander. Men zocht zoals altijd naar een psychologische verklaring: de man was een mislukte narcist.
De moord op Theo van Gogh was geen politieke moord, wel had zij politieke consequenties. Zij had een emotioneel-religieuze drijfveer die door media en politiek als terroristisch werd begrepen. Van Gogh had zich direct, beledigend en provocatief gericht tegen moslims en islam en Mohammed B. kon het niet meer aan. Er knapte iets in hem en een brute slachting was het gevolg. Mohammed B. verklaarde doelbewust te hebben gehandeld. Het was een persoonlijke afrekening een een wraakactie namens de islam en moslims, die het beide hebben afgekeurd. Men kan desalniettemin van terreur spreken met het oog op de brute wijze van de moord, de openbare plaats waarin dat plaatsvond en het mogelijke angstgevoel dat dit heeft veroorzaakt bij de burger. Ik ben echter geneigd te denken dat men Mohammed B. een terrorist noemt omdat hij zich beroept op de islam. Overigens werd ook bij hem gepoogd een psychologische factor aan te wijzen. Dit deed men echter niet ter rechtvaardiging, maar simpelweg omdat men niet kon begrijpen dat een tiener met een normale opleiding tot een dergelijke daad in staat was en daar vol overtuiging de verantwoordelijkheid voor nam. Hoe het ook zij, als hij met recht een terrorist genoemd mag worden, dan ook zijn voorganger en opvolger.
De motieven van Karst T. zullen waarschijnlijk onbekend blijven. Wel zal men een uiteraard een psychologisch profiel schetsen, waarin één of ander geestelijk mankement of foute dispositie kan worden aangewezen. Al het extreme moet immers weg verklaard worden, opdat de samenleving verder kan slapen. In ieder geval het volgende vast. Het 'drama' dat hij heeft veroorzaakt is groter dan dat van zijn voorgangers. Het aantal slachtoffers is groter, de directe angst was groter, de paniek was groter, het doel was groter en toch was al snel duidelijk dat het geen terreur was! Wij danken de Officier van Justitie voor zijn helderheid en stellen hierbij een nieuwe eenduidige definitie van terrorisme vast:
"Terrorisme is het door een moslim doelbewust plegen van een gewelddaad, of de ondersteuning ervan op welke wijze dan ook, tegen een Westerse overheid, haar burgers, haar cultuur, haar levensstijl, haar normen en waarden, kortom haar belangen, waar dan ook ter wereld."
Geen opmerkingen:
Een reactie posten